Komiteti i Helsinkit pranon mbi 500 ankesa në vit nga ana e qytetarëve, të cilat kanë të bëjnë me keqfunksionimin e institucioneve gjatë ofrimit të shërbimeve. Një projekt i IOHN-së, ndërkaq, ka për qëllim të depolarizojë institucionet dhe të forcojë kapacitetet demokratike të tyre.
Autor: Enis Shaqiri
Paguhen nga qytetarët, por nuk arrijnë të jenë në shërbim të tyre. Shumë shtetas po përballen me probleme që lidhen me keqfunksionimin e administratës dhe institucioneve në vend. Shoqatat joqeveritare dhe Avokati i Popullit janë adresat kryesore ku ata i paraqesin ankesat nga mungesa e kapaciteteve demokratike të institucioneve apo edhe për shkak të mosfunksionimit të shtetit ligjor.
Një nga ankesat kryesore nga qytetarët është mungesa e transparencës, nepotizmit dhe korrupsionit në institucione, që ka bërë që ata të mos kenë besim në institucionet e shtetit.
Uranija Pirovska, drejtoreshë ekzekutive në Komitetin e Helsinkit për të Drejtat e Njeriut, thotë se gjatë vitit 2021 Komiteti ka regjistruar rreth 545 kërkesa për ndihmë juridike falas, si dhe 543 gjatë vitit 2022, që lidhen me pakënaqësitë e qytetarëve me shërbimet e marra nga qytetarët.
“Numri më i madh i kërkesave të paraqitura, apo mbi 450 në vit, ka qenë për shkak të pakënaqësisë me punën e institucioneve, në këto fusha: pakënaqësi për shkak të thyerjes së afateve ligjore me veprim të parakohshëm të institucioneve; mosndërmarrja e veprimeve të ndjekjes apo mbrojtjes nga ana e institucioneve në përputhje me kompetencat ligjore, pavarësisht shkeljeve të dukshme të të drejtave të njeriut; zgjatje e pajustifikuar e procedimit, për faktin se institucionet e larta nuk vendosin në themel, por i kthejnë çështjet për vendimmarrje të përsëritur pranë organit të shkallës së parë; pakënaqësi nga mbikëqyrja e jashtëzakonshme inspektuese e kryer, ose në përgjithësi mosveprimi i shërbimeve të caktuara inspektuese”, thotë Priovska.
Sipas saj, pjesa tjetër e kërkesave, apo nga 50-100 në vit, i referohen kërkesave për monitorim të proceseve gjyqësore dhe informacione të përgjithshme ligjore.
Nga ana tjetër, drejtoresha e Institutit për Shkenca Sociale dhe Humane (IOHN), Katerina Kolozova, në një intervistë për IMA, ka thkesuar se sektori publik duhet të kuptojë se shefi i tij është populli, e jo ndonjë parti apo qeveri. Ajo së bashku me organizatat partnere realizon projektin “Përmes depolarizimit në institucionet demokratike, stabile dhe institucione gjithëpërfshirëse. Kontribut i shoqërisë civile”. Kolozova mes tjerash ka shpjeguar dhe prezantuar platformën e re mediatike #depolarizohu. Sipas saj qëllimi i platformës #depolarizohu i dedikohet kryesisht ndërgjegjësimit të qytetarëve, por edhe të një pjese të opinionit ekspert dhe mediatik, për parimin e institucioneve demokratike si vlerë, dhe jo vetëm si çështje teknike që lidhet me metodologjinë e re të integrimit evropian.
“Qëllimi është të bëhet e qartë dhe e kuptueshme diçka që fshihet pas terminologjisë tepër teknike të proceseve integruese evropiane: domethënë, institucionet mund të jenë edhe efikase edhe të punojnë sipas ligjeve, por jo domosdoshmërish të jenë demokratike, ” ka thënë Kolozva.
Ndër të tjera, Kolozova ka shtuar se për suksesin e politikave ndërsektorialë kyç është dixhitalizimi i procesit administrativ dhe fleksibiliteti i institucioneve në përgjithësi, por edhe aftësia për t’iu përshtatur çdo rasti individual, me historinë e tij personale.
Sipas saj, projekti dhe platforma #depolarizohu vjen nga iniciativat e mëparshme të Institutit me hashtag të njëjtë, dhe rrjedh nga supozimi se nëse këto tema trajtohen në nivel ndërpartiak, apo ndëretnik, përtej polarizimeve ekzistuese shoqërore, do të ndihmonim në ndërtimin e institucioneve evropiane dhe njerëzore, ashtu edhe në tejkalimin e vetë problemit të polarizimit shoqëror.
IOHN me mbështetjen e Agjencisë Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim në kuadër të programit Civica Mobilitas dhe në bashkëpunim me partnerët: Instituti për Media dhe Analitikë, Instituti Ballkanik për Bashkëpunim Rajonal (BIRC) dhe organizatën “Zhivot so Predizvici (Jeta me Sfida)” realizon projektin “Përmes depolarizimit për institucione demokratike, të qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse: Kontributi i shoqërisë civile”. Qëllimi kryesor i projektit është dialogu kritik dhe i informuar, monitorimi, analiza dhe avokimi i politikave që do të kontribuojnë në forcimin e kapaciteteve të pushtetit ekzekutiv për ndërtimin e institucioneve demokratike dhe gjithëpërfshirëse.
