MATEA KARGOVSKA: TË RINJTË JANË KYÇ PËR EUROPIANIZIMIN, POR PËRBALLEN ME DEZINFORMATA, ZAKONE TË VJETRA DHE MOSBESIM
Intervistë me Matea Kargovska: Të rinjtë janë kyç për europianizimin, por përballen me dezinformata, zakone të vjetra dhe mosbesim
Intervistoi: Enis Shaqiri
Instituti BIRC
Matea Kargovska është hulumtuese e re dhe asistente e projektit në Eurothink. Ajo ka përfunduar studimet për shkenca politike dhe studimet master për Marrëdhënie Ndërkombëtare, Diplomaci dhe Integrime Evropiane në Universitetin “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup. Në këtë intervistë për Institutin BIRS, ajo flet për rolin e të rinjve në procesin e evropeizimit, pengesat me të cilat përballen dhe mundësitë për bashkëpunim më të thellë ndër-rajonal.
BIRC: A kanë të rinjtë mjaftueshëm informacion mbi procesin e integrimit evropian?
Matea Kargovska: Kjo pyetje nuk ka një përgjigje të thjeshtë. Jetojmë në një kohë të ekspansionit teknologjik dhe qasje të lehtë në informata. Por, megjithëse të rinjtë mund të gjejnë informata përmes internetit, rrjeteve sociale dhe programeve edukative, cilësia, saktësia dhe objektiviteti i këtyre informatave shpesh janë problematike. Polarizimi politik në media kontribuon në konfuzion dhe mosbesim, çka çon në euroskepticizëm. Mungesa e edukimit mediatik e përkeqëson më tej këtë situatë.
BIRC: Cilat janë pengesat kryesore që i ndalojnë të rinjtë të përfshihen në proceset e evropeizimit dhe demokratizimit?
Matea Kargovska: Pengesa më e madhe është mentaliteti dhe zakonet që trashëgohen me breza – nga kërkimi i lidhjeve për shërbime elementare, deri te pranimi i korrupsionit. Edhe të rinjtë që janë të vetëdijshëm dhe duan ndryshim, shpesh margjinalizohen. Nevojitet ndryshim sistemik dhe çrrënjosje e praktikave të vjetra për të krijuar kushte për një evropeizim të vërtetë.
BIRC: Si mund të përmirësohet bashkëpunimi ndër-rajonal mes të rinjve në kontekstin e integrimit evropian?
Matea Kargovska: Nevojitet një ndërveprim më i fuqishëm me shtetet anëtare të BE-së dhe promovim i praktikave të suksesshme nga ato vende. Informimi dhe qasja në shembuj – si pozitivë ashtu edhe negativë – mund të ndikojnë në motivimin e të rinjve. Duhet inkurajuar pranimi i ideve të reja dhe angazhimi më i madh në nisma rajonale. Shembulli i Sllovenisë tregon se transformimi është i mundur kur ekziston vullnet politik dhe përfshirje qytetare.
BIRC: A janë të mjaftueshme programet aktuale të BE-së për të rinjtë (si Erasmus+) për të promovuar evropeizimin e Ballkanit?
Matea Kargovska: Programet si Erasmus+ janë të rëndësishme, por jo të mjaftueshme. Nevojiten iniciativa të reja që do ta afrojnë procesin e integrimit me çdo të ri, përfshirë shkëmbime akademike të detyrueshme në BE, në mënyrë që të rinjtë të mund t’i ndiejnë përfitimet nga perspektiva evropiane.
BIRC: Si të luftohet në mënyrë efektive dezinformimi dhe propaganda anti-evropiane që ndikon te të rinjtë?
Matea Kargovska: Çelësi është edukimi. Edukimi për media duhet të futet që në shkollën e mesme. Universitetet duhet rregullisht të organizojnë punëtori dhe ligjërata me profesionistë. Studentët duhet të kenë kontakt të drejtpërdrejtë me institucione që luftojnë dezinformimin dhe të fitojnë aftësi praktike. Në këtë mënyrë ata do të ndërtojnë qëndrime të veta, të informuara, për BE-në.
BIRC: A mendoni se ekziston euroskepticizëm tek të rinjtë dhe çfarë e nxit atë?
Matea Kargovska: Po, euroskepticizmi është i pranishëm. Por ai nuk nënkupton qëndrime anti-BE, por mosbesim në procesin për shkak të zhgënjimeve, kompromiseve dhe komunikimit të dobët nga institucionet. Të rinjtë nuk janë kundër BE-së, por kërkojnë një rrugë të drejtë dhe të drejtë drejt anëtarësimit. Mungesa e transparencës, dezinformatat dhe paaftësia e politikanëve vetëm sa e rrisin këtë mosbesim.
Kjo intervistë është përgatitur në kuadër të projektit “Përfshirja Rinore për Evropianizimin e Ballkanit”, i zbatuar nga Instituti BIRC nga Maqedonia e Veriut, OJQ GLAS nga Mali i Zi dhe CFID nga Kosova, me mbështetje nga Fondi për Ballkanin Perëndimor dhe bashkëfinancim nga Bashkimi Evropian.
Kjo intervistë është përgatitur me mbështetje financiare nga Bashkimi Evropian. Përmbajtja është përgjegjësi e vetme e autorëve dhe në asnjë mënyrë nuk pasqyron qëndrimet e Bashkimit Evropian.