ANDJELA MINIĆ: TË RINJTË E SHOHIN INTEGRIMIN NË BE SI NJË RRUGË PËR NJË TË ARDHMEN MË TË MIRË
Intervistë me Andjela Minić: Të rinjtë e shohin integrimin në BE si një rrugë për një të ardhme më të mirë
Intervistoi: Enis Shaqiri
BIRC Institute
Andjela Minić është gazetare në RCTG (Radio Televizija Crne Gore). Ajo ka fituar përvojë të vlefshme duke punuar në mediat malazeze. Angazhimi i saj profesional përfshin pjesëmarrjen në shumë konferenca dhe trajnime të fokusuar në standardet mediatike, integritetin gazetaresk dhe procesin e integrimit evropian. Në këtë intervistë për BIRC Institute, ajo diskuton rolin e të rinjve në procesin e europianizimit, pengesat me të cilat përballen dhe mundësitë për bashkëpunim më të thellë ndërregjional.
BIRC: A mendoni se të rinjtë kanë informacion të mjaftueshëm për procesin e integrimit evropian?
Andjela Minić: Kur bëhet fjalë për Malin e Zi, besoj se të rinjtë kanë një nivel relativisht të mirë të ndërgjegjësimit mbi procesin e integrimit evropian. Si një vend kandidat, shpesh i përmendur si shteti i ardhshëm anëtar i BE-së, ne jemi vazhdimisht të angazhuar në dialog publik mbi këtë temë. Integrimi evropian ka qenë një nga çështjet më të rëndësishme në Malin e Zi në vitet e fundit, duke e bërë të vështirë të qëndrosh krejtësisht i painformuar. Sidomos e rëndësishme është që një pjesë e madhe e informacionit ndahet përmes rrjeteve sociale, që arrijnë tek të rinjtë në një mënyrë të qasshme dhe të njohur për ta.
BIRC: Cilat janë pengesat kryesore që e ndalojnë të rinjtë të angazhohen në proceset e europianizimit dhe demokratizimit?
Andjela Minić: Megjithatë, besoj se të rinjtë në disa zona më pak të zhvilluara të Malit të Zi nuk kanë qasje të barabartë në programet dhe projektet që lidhen me demokratizimin dhe europianizimin. Duhet bërë përpjekje për të siguruar që iniciativa të tilla të jenë të disponueshme për të gjithë të rinjtë, pa marrë parasysh se ku jetojnë.
BIRC: Si mund të përmirësohet bashkëpunimi ndërregjional mes të rinjve në kontekstin e integrimit evropian?
Andjela Minić: Përmirësimi i bashkëpunimit mund të arrihet përmes përfshirjes së të gjitha niveleve të qeverisjes — si lokale ashtu edhe kombëtare — në partneritet me organizatat që merren me çështjet e të rinjve, si dhe institucionet arsimore. Në këtë mënyrë, të rinjtë nga rajone dhe vende të ndryshme mund të angazhohen në projekte që lidhen me integrimin euro-atlantik, duke rritur ndërgjegjësimin e tyre mbi rëndësinë e anëtarësimit në BE.
BIRC: A janë programet aktuale të BE-së për të rinjtë (si Erasmus+) të mjaftueshme për të promovuar europianizimin në Ballkan?
Andjela Minić: Erasmus+ është një program me cilësi të lartë në të cilin ka marrë pjesë një numër i konsiderueshëm studentësh. Megjithatë, duke qenë se jo të gjithë të rinjtë në Mal të Zi ndjekin arsimin universitar — që është një kusht paraprak për pjesëmarrjen në programin Erasmus — besoj se do të ishte e vlefshme të konsiderohej krijimi i një iniciative të ngjashme për nxënësit e shkollave të mesme. Kjo mund të ndezë interesin e tyre për arsimin e mëtejshëm dhe t’u sigurojë motivim shtesë për të vazhduar studimet pas shkollës së mesme.
BIRC: Si mund të luftohet në mënyrë efektive dezinformimi dhe propaganda anti-BE që ndikojnë tek të rinjtë?
Andjela Minić: Mbështetja e mediave cilësore që i përmbahen standardeve profesionale të raportimit dhe nuk lejojnë përhapjen e dezinformacionit është thelbësore. Për më tepër, është e rëndësishme të edukohen të rinjtë dhe t’u prezantohen perspektiva të ndryshme, në mënyrë që, bazuar në informacion të verifikuar, ata të formojnë përfundimet e tyre. Aftësitë e leximit mediatik duhet gjithashtu të zhvillohen përmes sistemit arsimor, duke mundësuar që të rinjtë të bëhen më rezistentë ndaj manipulimit.
BIRC: A mendoni se ekziston euroskepticizëm tek të rinjtë, dhe cilët janë faktorët kryesorë që e nxisin atë?
Andjela Minić: Në Mal të Zi, praktisht nuk ka euroskepticizëm. Sipas hulumtimit më të fundit nga nëntori 2024, më shumë se 80 për qind e të rinjve mbështesin anëtarësimin e Malit të Zi në BE. “Rezultatet treguan se deri në 81.2% e të rinjve mbështesin hyrjen e Malit të Zi në Bashkimin Evropian. Ky shifër tregon qartë se të rinjtë e njohin integrimin evropian si një mundësi për një të ardhme më të mirë, mundësi më të mëdha punësimi dhe arsim me cilësi më të lartë,” theksohet në hulumtimin i financuar nga Ministria Malazeze për Çështjet Evropiane.
Kjo intervistë u përgatit brenda kuadrit të projektit “Përfshirja e të rinjve për europianizimin e Ballkanit”, i zbatuar nga BIRC Institute nga Maqedonia e Veriut, OJQ GLAS nga Mali i Zi dhe CFID nga Kosova, me mbështetje nga Fondi i Ballkanit Perëndimor dhe bashkë-financim nga Bashkimi Evropian.
Kjo intervistë u përgatit me mbështetjen financiare të Bashkimit Evropian. Përmbajtja është përgjegjësi ekskluzive e autorëve dhe në asnjë mënyrë nuk pasqyron qëndrimet e Bashkimit Evropian.